SOWA OPAC : Sądecka Biblioteka Publiczna im. Józefa Szujskiego w Nowym Sączu

3 wyniki

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady. 4, Cierń w wilczej łapie / Stanisław Kryciński. - Wydanie I. - Rzeszów : Libra pl, 2022. - 246, [2] strony : faksymilia, fotografie, ilustracje, mapy ; 23 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- )

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Osadnictwo Społeczności lokalne Wsie Zabytki architektury Zabytki kultury Bieszczady (góry) Góry Sanocko-Turczańskie

Gatunek

Esej

Dziedzina i ujęcie

Archeologia Etnologia i antropologia kulturowa Geografia i nauki o Ziemi Historia

Mapy na wyklejkach.

Na okładce: Buk, Chrewt, Czarna, Horodek, Hoszów, Łopienka, Paniszczów, Polana, Rabe, Rosolin, Serednie Małe, Sokole, Stebnik, Terka, Tyskowa, Wołkowyja, Zawóz.

Oznaczenie tomu na grzbiecie.

Stanowi część 4 cyklu, część 1 pt.: Bieszczady. Tam gdzie diabły, hucuły, ukraińce, część 2 pt.: Bieszczady. Od Komańczy do Wołosatego, część 3 pt.: Bieszczady. Gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury.

Większość opisanego w tej książce obszaru położona jest między pasmami Otrytu i Żukowa. Nie ma tu widokowych szczytów, ale za to można spotkać liczne ślady kilkusetletniej historii. Przeważająca część wsi tętniących tu życiem do połowy XX w. dziś nie istnieje. Jest to wynik wysiedleń, które nastąpiły w 1951 r., w związku z tzw. korektą granicy wschodniej i otrzymaniem przez Polskę 480 km² terytorium z Lutowiskami i Ustrzykami Dolnymi, w zamian za tereny w widłach Bugu i Sołokii. W granicach Polski znalazły się pozbawione mieszkańców osady z kompletną zabudową i cerkwiami. Jednak decyzją ówczesnych władz można było zasiedlić tylko kilka z nich. Pozostałe zostały unicestwione, domy rozebrano, a polom pozwolono zarosnąć. Ponadto w latach 60. XX w. część z nich została zalana w wyniku napełniania gigantycznego zbiornika wodnego utworzonego powyżej tamy w Solinie. W dorzeczu potoku Czarnego, z istniejących tu dziewięciu wsi, dziś żyją tylko Czarna, Polana i Żłobek. Ta pierwsza, jedna z największych w Bieszczadach, miała dwie cerkwie i dwa dwory, z których jeden był ufortyfikowany. Polana to rzadki przykład wsi zamieszkiwanej niegdyś w połowie przez Polaków i Rusinów. Działała tu kopalnia ropy naftowej, o którą bój toczył niemiecki hrabia z angielskim dyplomatą. W północno-wschodnim skraju opisywanego obszaru odkryjemy ślady zaginionego zamku w Hoszowie oraz historię niemieckich kolonii w Bandrowie i Steinfelsie. Przeczytamy tu też o kilku wsiach leżących nad Solinką, m.in. o Łopience, z cerkwią skrywającą cudami słynącą ikonę Matki Bożej. Jeszcze osiemdziesiąt lat temu na tutejsze odpusty przybywały kilkutysięczne tłumy. Po tym jak zrujnowana świątynia została odbudowana przez grupę zapaleńców, kult ten odżył i od dwudziestu lat znów gromadzą się tu wierni z całego kraju. Losy sąsiadujących ze sobą Terki oraz Wołkowyi splotły się w XX w. węzłem polsko-ukraińskiego konfliktu, który znalazł krwawy epilog w zbrodni dokonanej w lipcu 1946 r. Tytuł książki nawiązuje do tych wydarzeń.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) (1 egz.)

Książka

W koszyku

oceń

Bieszczady. [5], Morze niepamięci / Stanisław Kryciński. - Rzeszów : Libra PL, 2023. - 223, [1] strona : faksymilia, fotografie, mapy, plany ; 22 cm.

Autor

Kryciński Stanisław (1954- )

Forma i typ

Książki Publikacje popularnonaukowe

Temat

Społeczności lokalne Wsie Wysiedlanie Zabytki architektury Zabytki kultury Zapory wodne Bieszczady (góry) Góry Sanocko-Turczańskie Jezioro Solińskie (zbiornik wodny)

Gatunek

Opracowanie

Dziedzina i ujęcie

Etnologia i antropologia kulturowa Geografia i nauki o Ziemi Historia

Mapa na wewnętrznej stronie okładki.

Oznaczenie tomu na grzbiecie.

Stanowi część 5 cyklu, część 1 pt.: Bieszczady. Tam gdzie diabły, hucuły, ukraińce, część 2 pt.: Bieszczady. Od Komańczy do Wołosatego, część 3 pt.: Bieszczady. Gdzie dzwonnica głucha otulona w chmury, część 4 pt.: Bieszczady. Cierń w wilczej łapie.

Jezioro Solińskie przyciąga tysiące turystów i wczasowiczów, którzy uważają, że jest ono największą atrakcją Bieszczadów. Inni omijają je z daleka, bowiem wolą cieszyć oczy widokami z połonin. Ci, którzy wybierają Jezioro widzą malownicze zarysy gór odbijających się w wodzie. Tej wodzie, która zalała istniejące od kilkuset lat osady. Gruba warstwa współczesności przykryła też wsie wokół „bieszczadzkiego morza”, a szczególnie Polańczyk i Solinę. Woda pochłonęła teren, gdzie do 1939 r. stało prawie 600 domów, trzy cerkwie, kościół, klasztor i rosło niemal 500 ha lasu. Przykryła również cztery cmentarze. Kilka kilometrów na północ napotkamy wieś Myczkowce, o metryce sięgającej X w. Sąsiaduje ona ze Zwierzyniem, w którym znaleziono emaliowany krzyż z XIII w., wykonany we francuskim mieście Limoges. Ze zwierzynieckiej cerkwi pochodzą XV-wieczne ikony będące dziś ozdobą Muzeum Narodowego we Lwowie. W jej pobliżu trafimy na cudowne źródło i usłyszymy legendy o dawnym monastyrze. Pod grodziskiem w Myczkowcach przebito sztolnię, która doprowadza do elektrowni wodę spiętrzoną w Zalewie Myczkowieckim. Cztery kilometry na zachód od zapory w Solinie natkniemy się na opuszczoną, zarośniętą dolinę ze śladami domów, kaplicy i cmentarza. Tu istniała Bereźnica Niżna, którą w latach 40. XX w zdmuchnął „wiatr historii”. Teleśnica Sanna, dziś zatopiona, była świadkiem chłopskiej rebelii z początkiem lipca 1932 r., kiedy to policja tłumiła wystąpienia ludności zaniepokojonej wieściami o „powrocie pańszczyzny”. W niedalekiej Bereźnicy Wyżnej gospodarował w połowie XIX w. Zygmunt Kaczkowski, którego sławę jako powieściopisarza przyćmił dopiero Henryk Sienkiewicz. U osiadłego w Bóbrce dramaturga i komediopisarza Józefa Blizińskiego bywał wybitny etnograf i folklorysta Oskar Kolberg, który zebrał tu cenne materiały do dzieła swojego życia. W Berezce zobaczymy imponujące ruiny murowanej cerkwi. Wreszcie w Polańczyku, w skromnym kościółku, będącym dawną cerkwią, spotkamy siedemnastowieczną ikonę Matki Bożej Łopieńskiej, pochodzącą z największego sanktuarium maryjnego przedwojennych Bieszczadów.

dostępna do wypożyczenia

1 placówka posiada w zbiorach tę pozycję. Rozwiń informację, by zobaczyć szczegóły.

Wypożyczalnia dla dorosłych

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 94(438) (1 egz.)